کاوش موضوع برهان اخلاقی
صفحه اصلی
برهان اخلاقی
برهان اخلاقی، یکی از براهین برای اثبات وجود خداست. تقریرهای مختلفی از برهان مطرح شده که همهٔ آنها قصد اثبات وجود خدا را با مشاهداتی دربارهٔ اخلاق در جهان دارند.
تأکید باورمندان به این استدلال این است که وقتی انسان احساس میکند بعضی کارها فقط «باید» انجام شوند و شخصاً نمیتواند علت این وجوب را توضیح دهد، مدافعان این دیدگاه میگویند راز این «باید» وجود خداست.
این استدلال معتقد است وجود اخلاقِ عینی و الزامآور در انسانها تنها با وجود خدا قابل توضیح است. دو نوع اصلی دارد:
اول: استدلال بر پایهی «هنجار اخلاقی»؛ یعنی آدمها حس میکنند اخلاق نه فقط ترجیح شخصی، بلکه چیزی واجب و مستقل از منافع یا خواستههای فردی است. مدافعان میگویند تنها یک منبع ماورایی مثل خدا میتواند این الزام اخلاقی را توجیه کند.
دوم: استدلال بر مبنای «نظم اخلاقی»؛ مانند دیدگاه کانت که میگوید انسانها باید به ترکیب کامل فضیلت و خوشبختی برسند، اما این فقط با فرض وجود خدا و حیات پس از مرگ ممکن است، چون در زندگی فعلی این امر قابل تحقق نیست .
کانت صرفاً میگوید باور به خدا باید بهعنوان یک اصل راهبردی اخلاقی پذیرفته شود، نه بهعنوان چیزی قطعی اثباتشده.
چنینی اندیشمندانی همچون سی.اس.لوئیس و جان هنری نیومن نیز این استدلال را مطرح کردهاند، با این استدلال که وجدان و عقل عملی ما بدون فرض وجود منبعی ماورایی برای اخلاق، قابل توجیه نیستند.
این برهان را نخستین بار ایمانوئل کانت مطرح نمودهاست.کانت عقل آدمی را به عقل نظری و عملی تفکیک میکرد. او عقل نظری را از اثبات وجود خدا ناتوان دانست، اما همزمان اثبات خدا را با استفاده از عقل عملی ممکن اعلام نمود.... بیشتر در ویکی پدیا